Dekoracyjne osłony okien - rolety, plisy, żaluzje, zasłony

Jeszcze do niedawna funkcje ochrony przed słońcem pełniły grube zasłony, którymi w upalne dni zasłaniano okna. Obecnie możliwości jest znacznie więcej. Nowoczesne rolety i żaluzje oferowane są w wielu wzorach i kolorach, dlatego coraz więcej osób wyposaża w nie okna.

Spora część właścicieli, zwłaszcza domów urządzonych w nowoczesnym stylu, rezygnuje z tradycyjnych firanek i zasłon, decydując się właśnie na rolety albo żaluzje, które mają za zadanie nie tylko chronić wnętrza przed nadmiarem promieni słonecznych i wzrokiem przechodniów, ale pełnić rolę oryginalnego akcentu dekoracyjnego. Styl, kolor i wzór osłon można bowiem dobrać do charakteru każdego wnętrza.

Rolety jako dekoracja okna

Spośród wszystkich osłon wewnętrznych, rolety pokryte srebrem lub gumową powłoką w najmniejszym stopniu przepuszczają promienie słoneczne. Najskuteczniej chronią więc wnętrza przed nadmiarem słońca i np. nocnym światłem miejskich latarni.

Najlepiej montować je na oknach ulokowanych na najbardziej nasłonecznionych elewacjach. Włókna, z których są wykonane rolety podgumowane i te z dodatkiem srebra, charakteryzują się odpornością na zabrudzenia i trwałością barw. Takie osłony łatwiej też się czyści niż tekstylne.

Rolety skonstruowane są w taki sposób, że tkanina zrolowana jest na wałku zamocowanym najczęściej do górnej ramy okna. Rozwija się je ręcznie do dowolnej wysokości, za pomocą łańcuszka. Ich maksymalna szerokość to 3 m. Mechanizm łańcuszkowy - samohamujący - pozwala na wygodne zatrzymanie rolety na żądanej wysokości.

Rolety wewnętrzne, w zależności od sposobu mocowania, dostępne są w dwóch wariantach:

• wolno wiszące - przytwierdzane do ściany, sufitu, ramy okna lub wnęki okiennej. Stosowane są nie tylko jako ochrona przed słońcem, lecz także jako okienny element dekoracyjny oraz np. zasłona różnego rodzaju wnęk;
• w kasecie - zwinięte w kasecie z prowadnicami. Kasetę przykręca się do ramy okna za pomocą wkrętów, a prowadnice przykleja do listwy szybowej lub całą roletę przykleja się do skrzydła okna. W pierwszym wariancie, roleta montowana jest na skrzydle okiennym. Odstęp od rolety do szyby zależy od grubości listew przyszybowych. W drugim sposobie, roleta mocowana jest między listwami przyszybowymi i porusza się wzdłuż okna (zachowując minimalny odstęp od szyby) lub bezpośrednio przy niej. Obie metody montażu mają tę zaletę, że umożliwiają dowolne uchylenia lub otwarcie okna z opuszczoną osłoną.

Rolety zwijane w kasecie i bez kasety (fot. rolbos.waw.pl, Karnix)

Kasety można kupić w kilku kolorach, np. białym, brązowym, złotym, imitującym drewno dębu, mahoniu, wiśni czy orzecha.

Najprostsze i najpopularniejsze są rolety zwijane, wykonane z różnokolorowych, jednolitych lub wzorzystych tkanin o różnej gramaturze i stopniu zaciemnienia. Ich odmianą są rolety "dzień i noc", składające się z dwóch rodzajów pasów, przezroczystych i zacieniających.

Nałożenie dwóch warstw tkaniny jedna na drugą i przesuwanie ich względem siebie zapewnia większy zakres regulacji stopnia nasłonecznienia i zaciemnienia pomieszczenia, podobnie jak w przypadku żaluzji poziomych. Tego typu osłony mogą być montowane bezpośrednio na oknie za pomocą specjalnych uchwytów (bez przewiercania ramy okna), do ściany lub do sufitu. Materiały w roletach mogą różnić się gramaturą, szerokością pasów oraz wypełnieniem pomiędzy pasami.

Kolejnym rodzajem tego typu osłon są rolety rzymskie. Kiedy podnosimy je, tkanina układa się w poziome równoległe fałdy, kiedy je opuszczamy - tworzy gładką powierzchnię. Równie efektowne są rolety austriackie, w formie bufiastej, pofałdowanej tkaniny, która podnoszona do góry marszczy się, tworząc dekoracyjny lambrekin.

Roleta rzymska Haga z efektownym nadrukiem motyla i tasiemkami do podwiązania jej w wybranym położeniu. 100% bawełny, dł. 120 cm (fot. Halens)

Funkcjonalne rolety rzymskie. Dzięki dolnej i górnej belce, można przesuwać je w ramie okna od dołu i od góry. Dostępne na zamówienie. (fot. Gardinia)

Roleta rzymska (fot. Dekoria)

Rolety "dzień-noc" składające się z dwóch rodzajów tkanin, grubszej - zacieniającej i cieńszej - przepuszczającej światło (fot. Gardinia)

Przesuwane zasłony panelowe, szyna może mieć od 2 do 5 torów (fot. Faber)

Rolety plisowane (plisy) jako dekoracja okna

Rolety plisowane (plisy) nie mają kasety, więc nie ograniczają powierzchni szyby. Dzięki dwóm poziomym belkom, możemy przesuwać splisowaną tkaninę w górę i w dół, a nawet zatrzymać ją pośrodku okna. W odróżnieniu od innych systemów zasłonowych, plisy pozwalają na zasłonięcie dowolnego fragmentu okna. Mogą składać się z dwóch rodzajów materiałów - zaciemniającego i dekoracyjnego - by zależnie od potrzeb przesłaniać okno jednym lub drugim.

Oferowane są w różnych tonacjach i barwach. Plisy mają także bardzo praktyczny system regulacji poziomu nasłonecznienia, zapewniający użytkownikom komfort oraz intymność. Przytwierdza się je w poziomie, pionie oraz ukośnie, w oknach o nietypowych kształtach (łukowych, trapezowych) oraz wszędzie tam, gdzie warunki techniczne uniemożliwiają montaż tradycyjnych rolet czy żaluzji.

Plisa z tkaniny poliestrowej, częściowo przepuszczającej promienie słoneczne (fot. Gardinia)

Rolety, żaluzje czy plisy mogą zyskać na atrakcyjności dzięki dekoracyjnym detalom, którymi można je wykończyć np. sznurki do podciągania i opuszczania (fot. Coulisse)

Żaluzje jako dekoracja okna

Stanowią skuteczną ochronę przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń, dzięki precyzyjnej regulacji kierunku i ilości wpadających promieni słonecznych. Ta możliwość znacznie odróżnia żaluzje od rolet i sprawia, że są one o wiele bardziej praktyczne. Zbudowane są z aluminiowych lub drewnianych lamelek o różnej szerokości. Najczęściej przykręca się je do ramy okna.

Nadają się do zasłaniania większych powierzchni, np. całej wnęki okiennej czy przeszklonych ścian. Można je wyposażyć w żyłki utrzymujących osłonę przy szybie nawet w oknie uchylonym. Niewątpliwą ich zaletą jest to, że nadają się do instalowania w każdym rodzaju okien - zarówno między szybami, jak też przed nimi.

Żaluzje drewniane nadają wnętrzu uroku i niepowtarzalności. Lamele wytwarzane są z drewna zazwyczaj w dwóch szerokościach 25 i 50 mm i malowane transparentną lazurą nadającą żaluzjom różne odcienie. Osłona rynny górnej, belka dolna i detale wykonane są również z drewna w kolorze zbliżonym do koloru lamelek.

Decydując się na tego typu osłony, warto wiedzieć, że elementy są stosunkowo grube, podciągnięta żaluzja zajmuje ok. 20% wysokości okna, co zmniejsza dopływ światła do pomieszczenia. Ze względu na ich duży ciężar, wieszaki mocujące trzeba trwale przytwierdzić do ram okna.

Żaluzji drewnianych nie należy montować w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności, np. w kuchni, łazience czy pralni. Nie zaleca się także czyścić ich wodą ani detergentami, a jedynie odkurzać, a do mycia stosować przeznaczone do tego preparaty.

Żaluzje drewniane, poza kolorem naturalnego drewna, można kupić w wersji pomalowanej na dowolny kryjący kolor (fot. Archiwum Budujemy Dom, www.rolbos.waw.pl)

Żaluzje aluminiowe są odporne na wilgoć i zmianę temperatury. Bardzo dobrze również chronią pomieszczenia przed przegrzaniem. Przeważnie oferowane są w trzech szerokościach lameli: 16, 25 i 50 mm. Sprawdzają się w pomieszczeniach wilgotnych, np. w łazience, kuchni, pralni. Zwykle wyposażone są w prowadzenie boczne (żyłki), utrzymujące żaluzje przy szybie nawet w oknie uchylonym.

Ponieważ są dużo lżejsze od drewnianych, można je montować do listwy przyszybowej bez ingerencji w ramę okna. Proponowane są w dużej liczbie kolorów oraz w wersji drewnopodobnej w kilku odcieniach. Można je myć wodą z dodatkiem delikatnego detergentu.

Drewniane okiennice wewnętrzne z ruchomymi lamelami. Doskonałej jakości drewno klejone, niewidoczne zawiasy. (fot. Jasno Shutters)

Dekoracyjne zasłony okienne

Dla osób preferujących klasyczny styl urządzania wnętrz, sposób na skuteczną ochronę przed słońcem mogą stanowić tradycyjne zasłony tekstylne. Po części wynika to z przywiązania do tradycji, ale prawdą jest, że tkaniny "ocieplają" wnętrza. Zasłaniając nimi okno, tworzymy w domu przytulną atmosferę. Odsłaniając - pozwalamy, by słońce przeniknęło do środka.

Jeśli zależy nam przede wszystkim na tym, by zasłony nie przepuszczały promieni słonecznych, wybierzmy grube, ciężkie tkaniny z gęsto tkanym splotem.

Decydując się na taki rodzaj przesłon, musimy wybrać także karnisze. Trzeba pamiętać, że muszą być dłuższe od wnęki okiennej o 50-60 cm (po 25-30 cm z każdej strony), dzięki temu będziemy mogli wygodnie zsuwać kotary poza światło okna. Po zamontowaniu karnisza okno musi się swobodnie otwierać, dlatego jego górna krawędź musi znajdować się w odległości minimum 5 cm od karnisza. Jednocześnie jego odległość od ściany ma gwarantować to, by tkanina swobodnie zwisała, nie opierając się o parapet lub grzejnik.

Aby osiągnąć efekt przestrzenności, zasłony marszczy się i drapuje. Dlatego też szerokość tkaniny powinna być większa przynajmniej o 50% od długości karnisza (a może stanowić nawet trzykrotną jego długość). Ważną kwestią jest poza tym wysokość kotary. Dobierzmy ją tak, by zwisała 1-2 cm nad podłogą.

Zasłony często łączone są z roletami wykonanymi z tkaniny o podobnej kolorystyce. (fot. Dekoria)

Redakcja BD
Na zdjęciu otwierającym: Roleta rzymska (fot. Dekoria)